پولیپ بینی مشخصات بیماری و درمان آن?
علت ایجاد پولیپ بینی
پولیپ بینی معمولاً درون سوراخ های بینی شکل می‌گیرند، هر چند ممکن است که این اتفاق فقط در یکی از سوراخ‌های بینی هم رخ دهد. پزشک معالج در بررسی‌ها؛ اگر پلیپ‌ها را با وسایل پزشکی بتواند جابجا کند، اصطلاحاً به این‌گونه پلیپ ها متحرک می‌گویند. البته لازم به ذکر است که لمس آنها بدون مشکل خواهد بود و شخص بیمار را دچار درد یا عذاب نخواهد کرد. با پیشرفت پلیپ اندازه آنها بزرگ‌تر خواهد شد که در این صورت با چشم نیز می‌توان آنها را رویت کرد. در موارد نادر، پلیپ ها وارد حلق نیز خواهند شد، به طوری که با باز کردن دهان بیمار، براحتی می‌توان پلیپ ها را مشاهده کرد. در حال حاضر علت قطعی برای بروز این بیماری عنوان نشده است، با این حال می توان عفونت های درون بینی و شاید بعضی التهابات را منشأ شکل‌گیری پلیپ دانست.
همانطور که عنوان کردیم علت اصلی پیدایش پلیپ به عفونت های مختلف بینی برمی‌گردد، با این حال می تواند علت‌های دیگری را نیز برای ایجاد این بیماری محتمل دانست که یکی از آنها آلرژی بینی خواهد بود. ضمن اینکه آلرژی می‌تواند بهمراه حساسیت های دیگری مانند آسم رخ دهد.
در واقع زمانی که فردی دچار حساسیت می‌شود، مخاط بینی‌اش دچار تورم شده و این اتفاق کم کم به سمت و سوی بافت اضافی خواهد رفت. این بافت اضافی درون بینی را پر خواهد کرد و به مرور زمان بر حجم آن نیز اضافه شده و فرد را دچار پلیپ خواهد کرد. در نظر داشته باشید که رفع و رجوع کردن انواع حساسیت های بینی، به کاهش پلیپ کمک شایانی خواهد کرد یا حداقل ایجاد این بیماری را به تأخیر خواهد انداخت. لازم به ذکر است که توده های پلیپ بدون خطر و غیرسرطانی هستند.
علائم بیماری پولیپ بینی
از اولین مشخصه های بیماری پلیپ می‌توان به آبریزش بینی اشاره کرد. این آبریزش احتمالاً با خارش اطراف بینی و چشم نیز همراه خواهد شد. دومین مشخصه را نیز می‌توان به کم شدن حس بویایی اختصاص داد. این دو علائم را از اصلی‌ترین علت‌های پیدایش بیماری پلیپ بینی دانسته اند. درد در دندان‌های ردیف بالا و مسدود شدن بیش از اندازه بینی از دیگر علائم این بیماری محسوب می شود.
علائم دیگری نیز وجود دارد که رخ دادن آنها حتمی نیست اما امکان پیش آمدن آنها وجود خواهد داشت که به شرح زیر است:
- خروپف کردن در خواب
- درد در ناحیه صورت و حتی سر
- آبریزش از پشت بینی
- ایجاد عفونت های مختلف
- سنگینی و فشار بر روی پیشانی یا صورت
- عطسه کردن شدید
- حساس شدن به گرد و خاک، دود و بو
چه افرادی بیشتر در معرض مبتلا به پولیپ بینی هستند؟
به طور کلی می توان گفت احتمال اینکه همه‌ی افراد در سنین مختلف به پلیپ دچار شوند وجود دارد اما این مشکل اکثراً در افراد بالای 40 سال پیش می‌آید. ضمن اینکه احتمال رخ دادن این بیماری در مردان بیشتر از زنان است و طبق آمارها مردان تا 2 برابر زنان بیشتر در معرض این بیماری قرار دارند. در سنین کم نیز احتمال رخ دادن پلیپ وجود دارد و حتی کودکان زیر 10 سال نیز ممکن است به این عارضه دچار شوند.
چگونگی تشخیص پولیپ بینی
بعد از آن شخص به پلیپ بینی مشکوک شد باید به پزشک مراجعه نماید. پزشک متخصص نیز با استفاده از ابزارهای پزشکی، براحتی می‌تواند پلیپ را تشخیص دهد. رینوسکوپ نام ابزاری است که با استفاده از آن می‌توان داخل بینی را به طور واضح مشاهده کرد. با یک نگاه تشخیص پلیپ داده خواهد شد. اما اگر پلیپ در انتهای سینوس‌ها رخ داده باشد، تشخیص فقط از طریق اندوسکوپی امکان‌پذیر خواهد بود. در این صورت لوله ای که بر سر آن یک دوربین و یک چراغ قوه نصب شده است وارد سوراخ بینی شده که در این صورت پزشک می‌تواند به خوبی درون بینی را جهت تشخیص بررسی نماید.
با این حال ممکن است بصلاحدید پزشک، از سی تی اسکن و یا حتی ام آر آی نیز استفاده شود تا محل دقیق پلیپ کاملاً مشخص شود. در بعضی از موارد نیز پزشکان ترجیح می دهند منشأ التهاب بینی را نیز مشخص کنند که برای این منظور سوراخ ریزی را بر روی بینی ایجاد می‌کنند و سپس انواع آلرژن ها را بر روی سوراخ قرار داده تا واکنش سیستم ایمنی بدن نسبت به هر یک از آلرژن‌ها مشخص شود.
لازم به ذکر است که اگر کودکان دچار پلیپ شوند، احتمال گرفتن تست های ژنتیکی نیز وجود دارد.
از چه روش‌هایی می‌توان از ایجاد پولیپ جلوگیری کرد؟
- نظافت و رعایت کردن بهداشت فردی
- بررسی آلرژی‌ها و مدیریت کردن آنها ( مانند بیماری آسم )
- بهره گرفتن از شوینده‌های بینی
- دوری کردن از هر محرک بینی
چه موقع برای پولیپ بینی به متخصص مراجعه شود؟
اگر هر یک از علائم‌هایی که برای تشخیص پلیپ] در بالا [ عنوان شد، بیش از سه روز به طول انجامید، وقت آن است که خود را به یک متخصص نشان دهید. همچنین در موارد زیر نیز باید فوراً خود را تحت بررسی قرار دهید.
- تنفس بسیار سخت
- وخامت اوضاع در هر یک از علائم گفته شده
- دوبینی و تربینی و کم شدن محدوده‌ی حرکت چشم
- تورم در قسمت چشم‌ها
- ایجاد سردردهای شدید ( با تب )
- ناتوانی در خم کردن سر
روش‌های درمان پولیپ بینی
درمان این بیماری نیز مانند همه‌ی بیماری‌ها در ابتدا با تجویز دارو آغاز می‌گردد و در صورتی که دارو جوابگو نباشد درمان‌های دیگری لحاظ خواهد شد.
درمان با کورتیکو استروئیدها ( اسپری‌های بینی )
این دارو در جهت کم شدن التهاب بینی تجویز می‌شود که به صورت خوراکی مصرف خواهد شد. با توجه به اینکه، خوراکی بودن این دارو دارای عوارض است، پس به مدت محدود تجویز خواهد شد. لذا اگر نتیجه بخش نباشد، پزشک معالج از استرویدهای تجویزی بهره خواهد برد.
عمل جراحی پولیپ
عمل جراحی برای برداشتن پلیپ یک عمل ساده است. با این حال اگر درمان های دارویی منجر به از بین رفتن پلیپ نشود، پزشک ناچار به استفاده از جراحی خواهد بود. گفتنی است که این عمل به دو روش نیمه بیهوشی و بیهوشی کامل انجام‌پذیر خواهد بود. نهایتاً 20 دقیقه برای این جراحی نیاز است. به طور کلی انجام جراحی پلیپ در یک روز به اتمام می‌رسد. ( شامل روز بستری، روز جراحی و ترخیص بیمار )
آیا پلیپ بینی بعد از جراحی برگشت پذیر است؟
عمل جراحی برای از بین بردن پلیپ یک درمان موقتی خواهد بود. البته منظورمان این است که اثربخش نبوده و بیمار بلافاصله باید با پلیپ دست و پنجه نرم کند. اما این احتمال وجود دارد که بعد از گذشت چندین سال، پلیپ رشد کرده و مجدداً سبب اذیت شدن بیمار شود. در هر صورت راهی به جز جراحی مجدد جهت برداشتن پلیپ‌های تازه ایجاد شده نیست. هر چند بعد از جراحی اول می‌توان با داروها و اسپری‌های بینی رشد پلیپ را به تأخیر انداخت.
چگونگ بهبود و مهار پولیپ بینی در منزل
- روغن درخت چای: این روغن به این دلیل که خواص ضدالتهابی دارد به خوبی می‌تواند برای بینی مورد استفاده قرار گیرد.
- استفاده از هسته سیب: بروملی آنزیمی است که در هسته سیب وجود دارد. این آنزیم سیستم ایمنی بدن را تقویت خواهد کرد. همچنین از بروملین بعنوان یک کاهش دهنده عفونت‌های سینوسی یاد می‌شود.
- منیزیم: استفاده از منزیم، راه مسدود شده و یا گرفتگی بینی را باز خواهد کرد. توصیه می‌شود در وعده های خود از غذاهای منیزیم دار مانند آجیل، حبوبابت و سبزیجات استفاده نمایید.
- گیاه گلدنسال: استفاده از چای این گیاه پلیپ بینی را بهبود خواهد بخشید، چرا که گلدنسال دارای خواص ضدالتهابی می‌باشد. خانم‌های باردار یا شیرده از این گیاه استفاده نکنند.
نکات تکمیلی درخصوص پولیپ که هر بیماری باید بداند
- برای برداشتن پلیپ شکل ظاهری بینی تغییری نخواهد کرد چرا که پلیپ از طریق داخل سوراخ‌های بینی برداشته خواهد شد.
- با توجه به اینکه پلیپ با سینوزیت همراه خواهد بود، لذا در زمان جراحی، امکان آندوسکوپی سینوس هم وجود دارد.
- اگر نیاز باشد بهمراه جراحی، جهت حذف پلیپ، می توان جراحی زیبایی بینی و یا اصلاح تیغه بینی هم انجام شود.
- بیمار باید بعد از جراحی، همیشه مراقب حساسیت‌ها و بیماری‌هایی همچون سرماخوردگی و آسم باشد تا پلیپ بینی عود نکند.
